Arteriyel basınç nedir ve nasıl ölçülür?

Kalp ve damar sağlığının temel göstergelerinden biri olan arteriyel basınç, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan bir kavramdır. Kan dolaşım sisteminin işleyişiyle doğrudan bağlantılı bu fizyolojik parametre, hem klinik ortamlarda hem de evde düzenli takip gerektiren önemli bir sağlık verisidir. Ölçüm tekniklerinden normal değer aralıklarına kadar pek çok detay, bu hayati fonksiyonu anlamak için büyük önem taşır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Arteriyel Basınç Nedir?

Arteriyel basınç, kanın atardamar (arter) duvarlarına uyguladığı basınçtır. Kalbin kasılması (sistol) ve gevşemesi (diyastol) sırasında değişiklik gösterir ve genellikle iki değerle ifade edilir:

Sistolik basınç: Kalbin kanı pompaladığı andaki en yüksek basınç değeridir.
Diyastolik basınç: Kalbin dinlenme evresindeki en düşük basınç değeridir.

Sağlıklı bir yetişkinde normal arteriyel basınç değeri yaklaşık 120/80 mmHg (milimetre cıva) olarak kabul edilir. Bu değer, yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite ve stres gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Yüksek arteriyel basınç (hipertansiyon) veya düşük arteriyel basınç (hipotansiyon) sağlık sorunlarına işaret edebilir.

Arteriyel Basınç Nasıl Ölçülür?

Arteriyel basınç ölçümü, genellikle tansiyon aleti (sfigmomanometre) ve stetoskop kullanılarak yapılır. İki ana yöntem vardır:

1. Manuel Ölçüm (Geleneksel Yöntem)

Kişi rahat bir pozisyonda oturur ve kolunu kalp hizasında destekler.
Tansiyon aletinin manşonu, kolun üst kısmına sarılır ve stetoskop manşonun altındaki brakiyal arter üzerine yerleştirililir.
Manşon, arterdeki kan akışını geçici olarak durduracak şekilde şişirilir.
Yavaşça hava boşaltılırken, stetoskopla "Korotkoff sesleri" dinlenir. İlk duyulan ses sistolik basıncı, sesin kaybolduğu nokta ise diyastolik basıncı gösterir.

2. Otomatik Ölçüm (Dijital Cihazlar)

Dijital tansiyon aletleri, manuel yönteme göre daha pratiktir ve genellikle bilek veya üst koldan ölçüm yapar.
Manşon otomatik olarak şişer ve basınç değerlerini elektronik olarak hesaplayarak ekranda gösterir. Stetoskop kullanımı gerektirmez.

Ölçüm sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar: