Basınç birimi nedir ve nasıl ölçülür?

Basınç, bir yüzey üzerine etki eden kuvvetin, o yüzeyin alanına bölünmesiyle elde edilen fiziksel bir büyüklüktür. Basınç birimi, Uluslararası Birim Sisteminde (SI) Pascal (Pa) olarak tanımlanır. 1 Pascal, 1 metrekarelik bir yüzeye dik olarak etki eden 1 Newton'luk kuvvetin oluşturduğu basınca eşittir. Yaygın olarak kullanılan diğer basınç birimleri şunlardır:

• Bar (bar): 1 bar = 100.000 Pascal
• Atmosfer (atm): 1 atm = 101.325 Pascal (deniz seviyesindeki standart atmosfer basıncı)
• Milimetre cıva (mmHg): Tıpta kan basıncı ölçümünde kullanılır, 1 mmHg ≈ 133,322 Pascal
• PSI (pound per square inch): İngiliz birim sisteminde kullanılır, 1 PSI ≈ 6.895 Pascal

Basınç ölçümü, manometre, barometre, basınç sensörleri ve tansiyon aleti gibi çeşitli cihazlarla yapılır. Ölçüm yöntemleri, basınç türüne (mutlak basınç, göreceli basınç, diferansiyel basınç) ve uygulama alanına göre değişiklik gösterir. İşte temel basınç ölçüm yöntemleri ve cihazları:

• Barometre: Atmosfer basıncını ölçmek için kullanılır. Cıvalı barometreler, hava basıncının cıva sütununu yükseltmesi prensibiyle çalışır.
• Manometre: Gaz veya sıvı basıncını ölçmek için tasarlanmıştır. U-tüp manometreler, basınç farkını sıvı sütun yüksekliğiyle karşılaştırarak ölçer.
• Bourdon Tüpü: Metal bir tüpün basınç altında şekil değiştirmesi prensibiyle çalışan mekanik bir basınç ölçerdir.
• Basınç Sensörleri (Transdüserler): Elektronik olarak basıncı elektrik sinyaline dönüştürür. Piezoelektrik, kapasitif veya strain gauge teknolojilerini kullanır.
• Tansiyon Aleti (Sfigmomanometre): Tıpta kan basıncını ölçmek için kullanılır. Genellikle mmHg birimiyle ifade edilir.

Basınç ölçümü, endüstriyel prosesler, meteoroloji, tıp, havacılık ve otomotiv gibi birçok alanda hayati öneme sahiptir. Doğru ölçüm için cihazın kalibrasyonu ve uygun birim seçimi önemlidir.