{ "title": "10 Sınıf Basınç", "image": "https://www.basinc.gen.tr/images/10-Sinif-Basinc-64.jpg", "date": "19.01.2024 10:30:14", "author": "Esra", "article": [ { "article": "
10 Sınıf Basınç; evrende bulunan tüm maddeler ağırlıklarından ötürü üzerinde bulundukları zemine bir kuvvette bulunurlar. Zemine uygulanan bu kuvvet ağırlığı olan madde üzerine bir basınç uygula. Yani kısaca basınç, kuvvetin bir sonucudur, bulunduğu zemine dik bir şekilde nüfuz eden kuvvettir.
İse P= F/S olur. Bu formülü yorumlarsak, yüzey alanına uygulanan kuvvet sabit ise basınç yüzey alanı ile ters orantılıdır. Buna bir örnek vermek gerekirse eşit ağırlıklara sahip olan tavuğun ördeğe kıyasla bataklığa daha fazla batmasının sebebi, tavuğun ayağının çapının (Yüzey alanının) ördeğin ayağına göre daha küçük dolayısıyla uygulanan basıncın daha kuvvetli olmasıdır. Ördeğin ayağının yüzey alanı büyük, basıncı ise küçüktür. Bir kalemin yaptığı basınç bir odunun yaptığı basınçtan daha büyüktür çünkü kalemin yüzey alanı odunun yüzey alanına kıyasla daha küçüktür.

Katı bir cisme uygulanan kuvvet aynı yönde ve aynı kuvvet ile karşı tarafa iletilir. Fakat iletilen basınç aynı değildir.

Çivinin baş kısmına uygulanan F şeklinde kuvvet aynı şekilde çivinin sivri ucuna iletilmektedir. Bundan hareket ile çivinin sivri ucunun yüzey alanı daha küçük olduğundan uyguladığı basınç daha büyüktür.
Sıvılar ise belli bir şekli olmadığı için içinde bulundukları kabın tabanına, yan duvarlarına basınç uygulamaktadırlar. Sıvı maddenin bulunduğu kaba uyguladığı basıncı hesaplamak için; P= h. P sıvı = h. D. G formülü kullanılmaktadır.

Sıvının uyguladığı basınç, sıvı maddenin yüksekliği aynı kaldığı sürece bulunduğu kabın şekline bağlı değildir. Sıvı basıncı sıvının yüksekliği ile aynı miktarda olmak şartı ile sıvının miktarına bağlı değildir. Birbiri ile karışmayan sıvıların, Kabın tabana yaptığı sıvının basıncı, sıvı maddelerin ayrı ayrı kendi kabın tabanlarına yaptıkları basınçların toplamına eşittir.

İçinde %78 azot, %20 oksijen, %0.9 argon, %0.03 karbondioksit bulunduran havanın oluşturduğu basınç atmosferin ağırlığından kaynaklanır. Yüksekliğin 0 kabul edildiği deniz seviyesinden yukarıya doğru çıkıldıkça atmosfer basıncı azalır. Ayrıca içinde bulunulan ortamın sıcaklığı, nem ve rüzgâr da açık hava basıncını etkiler.

Açık hava basıncını ilk kez Toriçelli ölçmüştür. Gazlarda basınç konusuna çok büyük katkıları olan Toriçelli, cıva ve boru ile basınç hesaplaması yapmıştır. Civanın yüksekliği içine konulan borunun şekline, düzlemine bağlı değildir.

Toriçelli, civanın yüksekliğini 76 cm bulmuştur. Toriçelli yaptığı çalışmada cıva içine konulan cam borudaki cıvanın tamamen boşalmamasının sebebini, cıvanın ağırlığı sebebi ile bulunduğu cam borunun yüzey tabanına uyguladığı basıncın açık hava basıncı ile dengelenmesidir.
" } ] }