Santral venöz basınç artışı ne anlama geliyor?

Santral Venöz Basınç (SVB), vücudun büyük toplardamarlarından (genellikle üst vena kava veya sağ atriyum) ölçülen basınç değeridir. Bu basınç, kalbin sağ tarafının (sağ atriyum ve sağ ventrikül) ne kadar iyi çalıştığını ve vücuttan kalbe dönen kan miktarını yansıtır. Normal SVB değeri genellikle 2-8 mmHg (veya 5-10 cmH₂O) arasındadır. SVB artışı ise bu değerin normalin üzerine çıkması durumudur.

SVB artışı, genellikle kalbin sağ tarafındaki işlev bozukluğunu veya vücutta aşırı sıvı birikimini işaret eder. Bu durum, altta yatan ciddi bir sağlık sorununun göstergesi olabilir. Başlıca nedenleri şunlardır:

• Sağ kalp yetmezliği: Kalbin sağ tarafının vücuttan gelen kanı yeterince pompalayamaması.
• Perikardiyal efüzyon veya kalp tamponadı: Kalbi çevreleyen zarın (perikard) içinde sıvı birikmesi ve kalbin dolmasını engellemesi.
• Triküspit kapak hastalıkları: Triküspit kapak darlığı veya yetmezliği gibi durumlar.
• Pulmoner hipertansiyon: Akciğer damarlarındaki basıncın artması ve sağ kalbin yükünün artması.
• Hipervolemi (aşırı sıvı yüklenmesi): Böbrek yetmezliği, aşırı sıvı tedavisi veya siroz gibi nedenlerle vücutta sıvı birikimi.
• Göğüs boşluğunda basınç artışı: Pnömotoraks veya tümör gibi nedenlerle göğüs içi basıncın yükselmesi.
• Kardiyak tamponad: Kalp çevresinde sıvı birikmesi ve kalbin sıkışması.

SVB artışı, vücutta sıvı birikimine ve dolaşım problemlerine yol açabilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Boyun venlerinde belirginleşme ve dolgunluk.
• Karaciğerde büyüme (hepatomegali) ve hassasiyet.
• Ayak bilekleri, bacaklar veya karın bölgesinde ödem (şişlik).
• Nefes darlığı ve yorgunluk.
• Karında asit (sıvı birikimi).

SVB artışı, genellikle fizik muayene (boyun ven dolgunluğu gibi) ve santral venöz kateter ile ölçülerek teşhis edilir. Ek olarak ekokardiyografi, akciğer grafisi veya kan testleri gibi yöntemlerle altta yatan neden araştırılır. Tedavi, SVB artışına neden olan duruma yöneliktir:

• Sağ kalp yetmezliği durumunda diüretikler (sıvı atılımını artıran ilaçlar) ve kalp ilaçları kullanılır.
• Aşırı sıvı yüklenmesinde sıvı kısıtlaması ve diüretik tedavisi uygulanır.
• Kapak hastalıkları veya perikardiyal problemlerde cerrahi müdahale gerekebilir.
• Pulmoner hipertansiyon durumunda spesifik ilaçlar kullanılır.

Santral Venöz Basınç artışı, ciddi bir tıbbi durumun göstergesi olabilir ve acil müdahale gerektirebilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Tanı ve tedavi süreci mutlaka bir doktor gözetiminde yürütülmelidir.