Silindirin basınç formülü nedir ve nasıl hesaplanır?

Silindirik sistemlerde basınç hesaplamaları, farklı fiziksel durumlara göre değişen formüllerle gerçekleştirilir. Sıvı basıncı için hidrostatik prensipler, gaz basıncı için ideal gaz yasası, mekanik sistemlerde ise kuvvet-alan ilişkisi temel alınır.

19 Kasım 2025

Silindirin Basınç Formülü ve Hesaplanması


Bir silindirin basıncı, genellikle kapalı bir silindir içindeki akışkan (sıvı veya gaz) basıncını ifade eder. Basınç, birim alana etki eden kuvvet olarak tanımlanır ve fizikte yaygın olarak kullanılır. Silindirik bir sistemde basınç hesaplamak için aşağıdaki formüller ve yöntemler kullanılır.

1. Hidrostatik Basınç (Sıvı Basıncı)


Silindirik bir kap içindeki sıvının basıncı, hidrostatik basınç formülü ile hesaplanır. Bu basınç, sıvının yoğunluğuna, yer çekimi ivmesine ve sıvı sütununun yüksekliğine bağlıdır.

Formül:
P = ρ g h

Burada:
  • P: Basınç (Pascal, Pa)
  • ρ: Sıvının yoğunluğu (kg/m³)
  • g: Yer çekimi ivmesi (yaklaşık 9.81 m/s²)
  • h: Sıvı sütununun yüksekliği (metre, m)

Örnek Hesaplama:
Yoğunluğu 1000 kg/m³ olan suyun, 2 metre yüksekliğindeki bir silindirik kaptaki taban basıncını hesaplayalım.
P = 1000 9.81 2 = 19,620 Pa (veya 19.62 kPa)

2. Gaz Basıncı (İdeal Gaz Yasası)


Silindirik bir kap içindeki gaz basıncı, ideal gaz yasası kullanılarak hesaplanabilir. Bu yasa, gazın basıncı, hacmi, sıcaklığı ve mol sayısı arasındaki ilişkiyi ifade eder.

Formül:
P V = n R T

Buradan basınç formülü:
P = (n R T) / V

Burada:
  • P: Basınç (Pascal, Pa)
  • V: Silindirin hacmi (m³)
  • n: Gazın mol sayısı (mol)
  • R: İdeal gaz sabiti (8.314 J/(mol·K))
  • T: Sıcaklık (Kelvin, K)

Silindirin Hacmi:
Silindirik bir kabın hacmi, taban alanı ve yüksekliği kullanılarak hesaplanır.
V = π r² h
Burada r silindirin yarıçapı (m), h ise yüksekliğidir (m).

Örnek Hesaplama:
Yarıçapı 0.5 m, yüksekliği 2 m olan silindirik bir kapta, 300 K sıcaklıkta 2 mol ideal gaz bulunuyor. Basıncı hesaplayalım.
Önce hacmi bulalım: V = π (0.5)² 2 = π 0.25 2 ≈ 1.57 m³
P = (2 8.314 300) / 1.57 ≈ 4988.4 / 1.57 ≈ 3176 Pa (veya 3.176 kPa)

3. Pnömatik veya Hidrolik Sistemlerde Basınç

Silindirik bir piston veya aktüatörde basınç, uygulanan kuvvet ve piston alanı kullanılarak hesaplanır. Bu, mühendislikte yaygın olarak kullanılır.

Formül:
P = F / A

Burada:
  • P: Basınç (Pascal, Pa)
  • F: Uygulanan kuvvet (Newton, N)
  • A: Pistonun kesit alanı (m²)

Silindirin Kesit Alanı:
Dairesel piston için A = π r²

Örnek Hesaplama:
Yarıçapı 0.1 m olan bir silindirik pistona 500 N kuvvet uygulandığında basıncı hesaplayalım.
A = π (0.1)² ≈ 0.0314 m²
P = 500 / 0.0314 ≈ 15,924 Pa (veya 15.924 kPa)

Özet

Silindir basıncı hesaplamak için duruma göre uygun formül seçilir:
  • Sıvı basıncı için P = ρ g h
  • Gaz basıncı için P = (n R T) / V
  • Mekanik sistemler için P = F / A

Hesaplamalarda birimlere dikkat edilmesi önemlidir; genellikle SI birimleri (Pa, m, kg, s) kullanılır. Pratik uygulamalarda basınç birimleri kPa, bar veya psi'ye dönüştürülebilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Katı Basıncı Nedir?
Katı Basıncı Nedir?
Basınç Birimleri Nelerdir?
Basınç Birimleri Nelerdir?
Popüler İçerikler
10 Sınıf Basınç
10 Sınıf Basınç
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Dinamik Yüksek Basınç
Dinamik Yüksek Basınç
Basınç ve Kaldırma Kuvveti
Basınç ve Kaldırma Kuvveti
Kafada Basınç Hissi Neden Oluşur?
Kafada Basınç Hissi Neden Oluşur?
Coğrafya Basınç Basıncı Etkileyen Faktörler
Coğrafya Basınç Basıncı Etkileyen Faktörler
 Kısmi Basınç Formülü
Kısmi Basınç Formülü
Güncel
İklim Elemanları Basınç
İklim Elemanları Basınç
Buhar Basıncını Etkileyen Etmenler
Buhar Basıncını Etkileyen Etmenler
Basınç Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Basınç Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Fizik Gaz Basıncı
Fizik Gaz Basıncı
Kombi Basınç Düşmesi
Kombi Basınç Düşmesi
Gaz Basıncının Ölçülmesi
Gaz Basıncının Ölçülmesi
Basınç Sıcaklık İlişkisi
Basınç Sıcaklık İlişkisi
Lastik Basıncı Kontrolü
Lastik Basıncı Kontrolü
Termik Basınç Nedir?
Termik Basınç Nedir?
Basınç ve Rüzgarlar
Basınç ve Rüzgarlar
Açık Hava Basıncı Etkileri
Açık Hava Basıncı Etkileri
Kombi Basıncı Nasıl Düşürülür?
Kombi Basıncı Nasıl Düşürülür?
Sıvı Basınç Kuvveti
Sıvı Basınç Kuvveti
Katılarda Basınç Kuvveti Formülleri
Katılarda Basınç Kuvveti Formülleri
Kapalı Kaplarda Gaz Basıncı Özellikleri
Kapalı Kaplarda Gaz Basıncı Özellikleri
Basınç Çeşitleri Nelerdir?
Basınç Çeşitleri Nelerdir?
Hidrostatik Basınç
Hidrostatik Basınç
Fizik Basınç Konu Anlatımı ve Örnekleri
Fizik Basınç Konu Anlatımı ve Örnekleri
Sistolik Basınç Yükselmesi
Sistolik Basınç Yükselmesi
Lastik Hava Basıncı Tablosu
Lastik Hava Basıncı Tablosu
Kombi Su Basıncı Ne Kadar Olmalı
Kombi Su Basıncı Ne Kadar Olmalı
Atmosfer Basıncını Etkileyen Faktörler
Atmosfer Basıncını Etkileyen Faktörler
;