Katı Sıvı Gaz Basıncı
Katı sıvı gaz basıncı, yeryüzünde bulunan bütün cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye bir kuvvet uygular. Biz bu kuvvete basınç diyoruz. Yani bir alana dik olarak etki eden kuvvete basınç denir. Bir alanın tüm yüzeyine etki eden kuvvete de basınç kuvveti denir. Katı sıvı gaz basıncı, cisimler üzerinde, kuvvetin yaptığı parçalama, sıkıştırma, itme, çarpma gibi hareketleri gösterir.
Kuvvet sabit iken basınç ile yüzey alanı arasında ters orantılı bir ilişki vardır. Eğer yüzeyi sabit tutup kuvveti arttırırsak eğer basınç artar. Bir cismin üzerine uygulanan kuvveti arttırırsak basınç da artar. Yani basınç ile kuvvet doğru orantılıdır. Basınç birimi Pascaldır. Basınç = kuvvet / alan (P = F / A) formülü ile hesaplanır.
Katı sıvı gaz basıncına örnek verecek olursak, bir arabanın yere yaptığı basınç veya ayakta duran, oturan bir insanın yere yaptığı basınç katılar da basıncı ifade eder. Bardak içerisindeki suyun bardağın yüzeyine yaptığı basınç veya tenceredeki çorbanın, tencereye yaptığı basınç sıvılarda basıncı ifade etmektedir. Gazın sıkıştırıldığı yerlerde de gaz basıncını gözlemleriz. Örneğin balonu sıkıştırdığımız da havanın balona yaptığı basınç gazlarda basıncı ifade eder.
Katı sıvı gaz basıncını ayrı ayrı inceleyelim
Katı basıncı; katı cisim ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye bir kuvvet uygularlar ve biz bu kuvvete basınç adını veriyoruz. Taban alanı S, ağırlığı G olan bir katı cismin, üzerinde bulunduğu yüzeye uyguladığı basınç P = G / S şeklinde bulunur.
Katı cisimlerin basıncı, yer çekimi doğrultusuna dik olan düzlemlerde hissedilmektedir. Katı cisimlerde uygulanan basınç kuvvet doğrultusundadır. Basınç ile yüzey ters orantılı olduğundan dolayı taban alanı büyüdükçe basınç da azalma görülür. Yüzey alanı değiştikçe basınç da değişir.
Sıvı basıncı; bir kap içerisindeki sıvı, ağırlığı sebebiyle kabın her noktasına basınç uygular. Katı sıvı gaz basıncı içerisindeki sıvı basıncı, derinlik ile doğru orantılıdır. Derine indikçe basınç da artış görülür. Sıvı basıncı, sıvının özkütlesi ile doğru orantılıdır. Sıvı basıncında kabın herhangi bir noktasındaki basınç P = h x d x g ile ifade edilir. Sıvılarda basınç kabın taban alanı ile de doğru orantılıdır. Sıvı basıncının 4 prensibi vardır. Bunlar; - Pascal prensibi, kapalı kaplardaki sıvıların birim yüzeye yaptığı basıncı ifade eder. Pascal tarafından bulunmuştur.
- Bileşik kaplar, bileşik kaplardaki basıncı ifade etmektedir. Kapların genişlikleri farklı da olsa aynı yükseklikte bulunan sıvıların basınçları eşittir.
- Su cenderesi, biri dar diğeri geniş olan iki silindir ve bunları alttan birleştirmek için ince bir boru kullanılmaktadır. Bileşik kap esasına dayanmaktadır.
- Hidrolik presler, sıvıların küçük bir kuvvetten, daha büyük kuvvetler elde etmek için kullanılan sistemlerdir.
Gaz basıncı; gazların sıkıştırılma özelliği vardır. Gazlar da ağırlıkları sebebiyle bulundukları kabın çeperine basınç uygulamaktadır. İçinde yaşadığımız atmosfere, hava, basınç uygulamaktadır. Gaz basıncını ölçmeye çalışan aletlere manometre denir. Gaz basıncı, açık hava basıncı ve kapalı hava basıncı olmak üzere iki şekilde incelenmektedir. - Açık hava basıncı, açık hava temas ettiği yüzeylere basınç yapar. Atmosferdeki basınç açık hava basıncına örnek olarak verilebilir.
- Kapalı kaplardaki hava basıncı, gazlar bulundukları kabın şeklini alıp, hacmini doldururlar. Sıkıştırılabilme özelliği kullanılarak küçük kaplara sıkıştırılır. Kapalı kaptaki gaz hem kendi molekülleri arasında birbirlerine basınç yapar hem de bulundukları kabın çeperine basınç yapar.
20.01.2024 10:51:00
Katı Sıvı Gaz Basıncı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
