Atmosferi meydana getiren gazların dinamik kökenli etkenlerle yeryüzüne yönelik alçalmasıyla birlikte atmosfer basıncında artış meydana gelir. Böylece dinamik yüksek basınç oluşur. Ekvator bölgesinde ısındıktan sonra yükselişe geçen hava kütleleri troposfer katmanının üst kısmından kutup alanına doğru ilerler. Dünya'nın dönüşüne bağlı olarak yön değiştiren bu hava kütleleri, 30 derece enleminde birikmeye başlar. Bu alanda biriken havanın yoğunluk düzeyi artar. Bu durum, basınçla birlikte alçalma aşamasına geçiş sağlar. Hava kütlelerinin yere doğru alçalmasıyla birlikte yere uygulanan basınç seviyesinde artış gözlemlenir. Bunun sonucunda, 30 derece kuzey ve güney enlemleri etrafında daima dinamik yüksek basınç alanı oluşmaktadır. Bu basıncın yayıldığı alanlarda genel olarak çöl oluşumu meydana gelir. Yeryüzünde, Dünya'nın şekli ve günlük hareketlerinden kaynaklanan dinamik yüksek basınç, kendine ait enlemde kuşağını oluşturarak ulaştığı alanda varlığını sürdürür. Yağış azlığına neden olan dinamik yüksek basınç, ekosistemin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olur. Gece ve gündüz arasındaki günlük sıcaklık farkı, nem oranının düşük olmasını sağlar. Bu basınç merkezlerine ait coğrafi bölgelerdeki toprak yapısı bol mineral içerir. Toprak yapısı, güneş ışınları ve rüzgâra doğrudan maruz kaldığından dolayı bitki örtüsü seyrektir. Dünya genelinde ünlü çöller, dinamik yüksek basınç alanları kapsamında yaygınlık göstermektedir. Asor Dinamik Yüksek Basınç Coğrafi konumu itibariyle 30 derece enleminde yer alan Asor, dinamik yüksek basınç etkisini en fazla yaz mevsiminde göstermektedir. Sıcaklık ve kuraklığı beraberinde getirir. Alçaltıcı hava hareketlerine sebep olmasından ötürü sıcaklık seviyesinin yükselmesine etken olur. Türkiye'de bütün yıl boyunca etkili olan bu basınç türü, genellikle yaz mevsiminde yoğun kapsama alanı teşkil etmektedir. Asor basıncının etkisi ile Ege Bölgesi'ndeki kıyı boyunca kuzey kesimlerden esen etezyen rüzgârı oluşmaktadır. Ülkemize kuzeybatıdan sokulan bu basınç etkisini iç kesimlere kadar gösterme imkânı bulur. Ek Bilgiler Dinamik yüksek basınç alanlarının oluşumu, atmosferdeki genel dolaşım modelinin bir parçasıdır. Bu basınç alanları, Hadley hücresi adı verilen büyük ölçekli atmosferik dolaşım hücresinin bir sonucudur. Hadley hücresi, ekvator bölgesinde ısınan hava kütlelerinin yükselmesi ve kutuplara doğru hareket etmesiyle karakterize edilir. Bu hava kütleleri, yaklaşık 30 derece enlemlerinde yere doğru alçalır ve dinamik yüksek basınç alanlarını oluşturur. Dinamik yüksek basınç alanlarının etkileri şunlardır:
Bu basınç alanları aynı zamanda, ticaret rüzgârlarının ve alizelerin oluşumunu da etkiler. Ticaret rüzgârları, dinamik yüksek basınç alanlarından ekvatora doğru esen sürekli rüzgârlardır. Bu rüzgârlar, denizcilik ve hava taşımacılığı açısından önemli olup, iklim sisteminin önemli bir parçasıdır. Sonuç olarak, dinamik yüksek basınç alanları, atmosferdeki genel dolaşımın ve iklim sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu alanlar, kuraklık ve sıcaklık farkları gibi çeşitli iklimsel özelliklerin oluşumuna katkıda bulunur ve ekosistemleri doğrudan etkiler. |