Yüksek Basınç
Yüksek basınç, diğer adıyla antisiklon, atmosfer basıncının 1013 milibardan yüksek olması durumunda meydana gelir. Bu durum, havanın genellikle sakin ve fırtınasız olacağını gösterir. Hava yükseldikçe genişler ve genişleyen hava, moleküller arasındaki boşlukları artırır. Yüksek basınç, yer ısısının yükselmesiyle oluşur ve bu da havanın açık olduğunu gösterir. Yüksek basınç bölgelerinde genellikle yağış görülmez. Basınç farkından dolayı rüzgarlar yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru eser. Bu makalede, yüksek basınç hakkında detaylı bilgi vereceğiz.
Yüksek basınç alanları genellikle 30. ve 60. enlemler arasında oluşur. Bu alanlar, yağış getirmez ve hava daima açık kalır. Yüksek basınç alanları iki ana kısma ayrılır: - Asor Dinamik Yüksek Basınç: Genellikle kaynağını 30. enlemlerden alır. Asor dinamik yüksek basınç, Türkiye üzerinde neredeyse tüm yıl boyunca etkilidir, özellikle yaz aylarında belirgin hale gelir. Bu nedenle, kuraklığın ana sebebi olarak kabul edilir. Ülkemize genellikle kuzeybatıdan gelir ve Ege kıyılarında esen etezyen rüzgarlarını oluşturur.
- Sibirya Termik Yüksek Basınç: Bu basınç türü, 60. enlemlerde oluşur. Ülkemizde kış aylarında etkili olup, buzlanmaya neden olur. Etkili olduğu süre boyunca kar getirir ve hava çok soğuk olur. Ülkemize kuzeydoğudan girer.
Yüksek Basıncın Özellikleri
- Etkili olduğu yerlerde yağış yok denecek kadar azdır ve nem seviyeleri düşüktür.
- Yüksek basınç olan yerlerde hava yavaş hareket eder.
- Rüzgar hızı genellikle düşük olup, yavaş eser.
- Yüksek basıncın ortaya çıkmasında hava ya çok soğuk ya da çok sıcak olabilir.
- Yüksek basınç bölgelerinde hava uzun süreli olarak yüksek basınç etkisinde kalır.
- Yüksek basınç bölgelerinde hava dikey yönde alçalıcı bir özellik gösterir. Bu bölgelerde genellikle alçalıcı hava hareketi hakimdir.
- Yüksek basınç alanlarının hava hareketi, merkezden çevreye doğru yatay yönde oluşur. Yukarıdan aşağıya doğru inen hava yere çarptıktan sonra etrafa yayılır.
- Yüksek basınç, yer kürenin batıdan doğuya doğru dönmesine bağlı olarak Kuzey Yarım Küre'de saat yönünde, Güney Yarım Küre'de ise saat yönünün tersine sapma gösterir.
- Yüksek basınç bölgelerinde hava kütlesinin alçalması sonucu ısınarak genişler ve içinde bulunan nem yoğunlaşmaz. Bu nedenle, yüksek basınç alanları genellikle açık ve güneşli hava koşulları gösterir.
- Günümüzde yer küre üzerinde en yüksek hava basıncı, Sibirya'nın Agata kentinde tespit edilmiştir. Bu bölgede, deniz seviyesinde hava basıncı 1083,8 mb olarak ölçülmüştür.
|
