Atmosfer içerisindeki havanın yeryüzüne uyguladığı kuvvete atmosfer basıncı denir. Basınç ölçümü, ilk defa İtalyan fizikçi Evangelista Torricelli tarafından deniz seviyesinde 15 derece sıcaklıkta 1 cm²'ye uygulanan kuvvet olarak bilimsel kayıtlara geçmiştir. Basınç ölçü birimi bar olup, basıncı ölçen cihaza barometre denir. Basınç kuşakları, Dünya üzerindeki sıcak ve soğuk değişimlerinden etkilenir.

Basınç, alçak basınç (Siklon), yüksek basınç (Antisiklon) ve Ekvator kuşağı termik alçak basıncı olarak sınıflandırılır. Bu basınç türlerine Dünya'nın farklı bölgelerinde rastlanır. Genel olarak sıcak bölgeler alçak basınç, soğuk bölgeler ise yüksek basınç etkisi altındadır.

Ülkemizin bulunduğu kuşakta mevsim değişiklikleri, yazın alçak basınç alanlarının oluşmasına, kışın ise yüksek basınç alanlarının oluşmasına neden olur. Bu değişiklikler, enlem farklılıklarına göre kısmen değişir. Coğrafi konum gereği, her mevsimin görüldüğü ülkemizde değişken basınç sistemlerinin olduğu söylenebilir.

Yüksek kesimlere çıkıldıkça atmosfer yoğunluğu azalır, bu durum yaşam için gerekli olan oksijen ve diğer gazların azalmasına, atmosfer basıncının düşmesine, havanın soğumasına ve atmosfer basıncının düşmesine neden olur. Bununla birlikte yer çekiminin azalmasına neden olur. (Uçaklar mümkün olduğunca basınçtan etkilenmemek için yüksekten uçar)

Yağmur yağmadan önce kümülüs bulutlarının yeryüzüne yakın olduğunu görünce, hava yükseldi tabiri kullanırız. Gerçek olan, sıcak havanın yükselmesidir. Şöyle ki, sıcak havanın yükselmesi havanın soğuyarak sıkışmasına ve gazların moleküler yapılarında sıkışmalara neden olur. Bu durum soğuk havanın ağırlaşmasına ve yere yaklaşarak basıncı artırmasına, dolayısıyla yüksek basınç alanı oluşmasına neden olur.

Deniz seviyesinde basınç daha fazladır. Yükseklere çıkıldıkça cisim hafifler. Ekvatorun Dünya çekirdeğinden uzaklığı, yer çekiminin daha az görülmesine neden olur. Dolayısıyla basınç, kutuplarda yüksek basınç, Ekvator’da alçak basınç olarak görülür.

Dünya'nın günlük döngüsel hareketleri nedeniyle oluşur. Bu döngü, gece gündüz oluşturur. Güneş ışınları güney yarım küreye 66 derece açı ile düşer. Bu durum, güneyin her gün aniden ısınıp soğumasına neden olur. Burada ilginç olan, Dünya'nın hızlı dönüşü ile sıcaklıkların bir bölgeye (Afrika Kıtası ve yakınlarına) sıkışması ve güneyde çöller oluşmasıdır. Sürekli oluşan bu durum, çoğunlukla yüksek basınç olmak üzere dinamik basınç kuşaklarının oluşmasına neden olur.

Ekvator bölgesinde oluşan basınç kuşağıdır. Dünya'nın döngüsel hareketi ile gündüz ve gecenin havayı soğutması ve ısıtmasından kaynaklanır. Bu bölge, çoğunlukla alçak basınç altında olduğundan hava yükselir ve yağışlar artar. Termik basıncın kutuplardaki etkisi ise; Sürekli soğuk hava yüksek basınç alanı oluşturduğundan hava yükselmez ve yağışlar pek görülmez.