Hava Basıncı

Hava Basıncı, Dünyamız hava tabakası ve çeşitli gazlardan oluşmuştur. Bu gaz tabakaları atmosferi oluşturur. Atmosfer içerisinde bulunan tüm gazlar, belli ağırlıklarından dolayı temas etmiş oldukları tüm yüzeylerde basınç oluştururlar. Bu basınca hava basıncı ya da diğer adı ile atmosfer basıncı adı verilmektedir.

Hava basıncı gaz ya da sıvı karışımı moleküllerin, aktivitesi ile birim saha üzerine etki etmekte olan bir kuvvettir. Hava basıncı barometre ismi verilen düzenek ile ölçümlenir. İçi civa ile dolu olan bir cam tüpün içi civa dolu olan bir çanağın içerisine ters çevrilerek batırılması neticesinde tüpün içerisindeki hava basıncı ile dengede kalan civanın yüksekliği ölçülür. Bu sistem sayesinde de hava basıncı bulunmuş olur.

Barometreden elde edilen sonucun hassas olabilmesi için hava basıncı dışında civa yüksekliğine etki edebilecek diğer faktörlerinde değerlendirilmesi gerekir.

Hava basıncı verilerinin meteorolojik olarak değerlendirilmesi, farklı istasyonlardan elde edilen hava basıncı değerlerinin karşılaştırılması şeklinde yapılmaktadır. Ancak yer yüzünün şekli sabit olmadığından dolayı ve istasyon yüksekliklerinin farklı olması sebebi ile ve yükseklik hava basıncını değiştirdiğinden dolayı elde edilen verilerin sağlıklı bir şekilde karşılaştırılabilmesi için, ortalama deniz seviyesi referans alınır. Her meteoroloji istasyonu, gözlemlemiş olduğu hava basıncı değerini deniz seviyesine indirgeyerek bildirimde bulunur.

Açık hava basıncı yeryüzüne yakın olan yerlerde daha büyüktür. Yeryüzünden yukarılara doğru çıkıldıkça havanın ağırlığının azalması sebebi ile açık hava basıncı da bu doğrultuya paralel olarak azalacaktır.

Normal şartlarda kapalı bir yerde sabit bir şekilde durduğumuzda dahi hava basıncı etkisi bulunur fakat sabit olduğumuz için bunu fark edemeyiz. Ama koşmaya başladığımızı farz edersek yüzümüze vuran rüzgâr etkisi ile havanın basıncını çok rahat bir şekilde algılayabiliriz. Uçağa bindiğimizde uçağın yükselmesi ile hava basıncı etkileri vücut kendini bu duruma sabitleyinceye kadar çok kolay hissedilir. Kulakların tıkanması hava basıncı belirtisinin en güzel örneğidir. Bundan dolayı uçaklarda hava basıncı etkisinin olumsuzlukları kişileri etkilemesin diye kabin basıncı sabit tutulmaktadır. Hava basıncı yapan hava tabakasının kalınlığı ve hava içerisinde bulunan gaz moleküllerinin yoğunluğu yukarılara doğru çıkıldıkça azalır. Atmosfer içerisindeki herhangi bir seviyedeki hava basıncı, o seviye üzerinde bulunan havanın toplam ağırlığı ile ölçülmektedir.